Życie ks. McGivney’a | Rycerzy Kolumba

WZÓR NA DZISIEJSZE CZASY

Obraz przedstawiający Sługę Bożego ks. McGivney’a

Założyciel Rycerzy Kolumba ks. Michael J. McGivney, który odegrał niezwykle istotną rolę w rozwoju Kościoła katolickiego w Ameryce, pozostaje wzorem do naśladowania w dzisiejszych czasach. Jego postawa miłosierdzia, sposób ewangelizacji oraz to, jak angażował świeckich i umacniał ich rolę w Kościele, wciąż przynosi owoce i prowadzi Rycerzy Kolumba na całym świecie.

W Liście Apostolskim odczytanym podczas Mszy beatyfikacyjnej 31 października 2020 roku papież Franciszek stwierdził, że „gorliwość w głoszeniu Ewangelii i wielkoduszna troska o potrzeby braci i sióstr uczyniły błogosławionego Michaela McGivney’a wybitnym świadkiem chrześcijańskiej solidarności i braterskiej pomocy”. Ojciec Święty postanowił, że wspomnienie liturgiczne ks. McGivney’a będzie obchodzone 13 sierpnia każdego roku w dniu, który przypada pomiędzy dniem jego urodzin (12 sierpnia 1852 roku) a dniem, w którym odszedł do życia wiecznego (14 sierpnia 1890 roku).

Uroczystość beatyfikacyjna w katedrze pw. św. Józefa w Hartford w stanie Connecticut była punktem kulminacyjnym długiej drogi, która rozpoczęła się wraz z otwarciem procesu kanonizacyjnego w grudniu 1997 roku. Wkrótce po tym, jak w marcu 2008 roku ks. McGivney’owi został nadany tytuł Czcigodnego Sługi Bożego, papież Benedykt XVI wymienił go jako kluczową postać, która przyczyniła się do „imponującego rozwoju” Kościoła w Stanach Zjednoczonych, wspominając o „wyjątkowych osiągnięciach wzorowego, amerykańskiego kapłana, Sługi Bożego ks. Michaela McGivney’a, którego wizja i zapał doprowadziły do ustanowienia Rycerzy Kolumba”. Za sprawą jego duchowego geniuszu powstała organizacja, dzięki której katoliccy mężczyźni stają się braćmi, którzy troszczą się o siebie nawzajem.

Tak jak potrzebujący szukali pomocy ks. McGivney’a w swoim życiu, dostrzegając w nim „Dobrego Samarytanina”, tak ponad 2 miliony Rycerzy Kolumba i ich rodziny, a także wielu ludzi na całym świecie w dzisiejszych potrzebach wzywa jego pomocy jako orędownika w niebie. 26 maja 2020 roku papież Franciszek zatwierdził dekret o cudzie za jego wstawiennictwem, otwierając drogę do jego beatyfikacji. Do wszczęcia procesu kanonizacyjnego i ogłoszenia ks. McGivney’a świętym Kościoła katolickiego wymagany jest drugi cud za jego wstawiennictwem.

Ci, którzy znali go najlepiej, dostrzegali jego „łagodne” oblicze, ale widzieli w nim również człowieka o „żelaznej woli”, jeśli chodzi o czynienie dobra. Założenie Rycerzy Kolumba „świadczy o miłości, jaką otaczał swoich braci”.

Na tej stronie poznasz lepiej ks. McGivney’a, przyłączysz się do nas w modlitwie za jego wstawiennictwem, a także w intencji jego kanonizacji oraz przeczytasz wspomnienia osób, które znały go za życia.

WCZESNE LATA

Michael McGivney na zdjęciu z kolegami i koleżankami z klasy

Michael Joseph McGivney urodził się 12 sierpnia 1852 roku w Waterbury w stanie Connecticut, jako pierwsze dziecko Patricka i Mary (z domu Lynch) McGivney’ów. Jego rodzice przybyli do Stanów Zjednoczonych w XIX wieku, w okresie wielkiej emigracji irlandzkiej i pobrali się w Waterbury. Patrick pracował jako formierz w fabryce mosiądzu w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Mary urodziła trzynaścioro dzieci, z których sześcioro zmarło wkrótce po urodzeniu, pozostawiając Michaela z czterema siostrami i dwoma braćmi. Były to trudne czasy szczególnie dla katolickich imigrantów, którzy często musieli mierzyć się z uprzedzeniami, społecznym wykluczeniem oraz problemami finansowymi. Młody Michael szybko poznał, czym jest żałoba, bieda oraz brak tolerancji wobec katolików, jednak wiara dawała mu pokrzepienie. W domu i w kościele poznawał miłość, uczył się wiary, męstwa i modlitwy oraz zdolności do przedkładania Bożej miłości nad wszelkie ziemskie dobra.

Michael uczęszczał do szkół publicznych w robotniczej dzielnicy miasteczka Waterbury. Był dobrym uczniem, znanym z bardzo dobrych manier i biegłości w nauce. W wieku 13 lat, czyli niedługo po zakończeniu wojny secesyjnej, ukończył naukę trzy lata wcześniej od swoich rówieśników i rozpoczął pracę w fabryce wyrobów mosiężnych w dziale zajmującym się produkcją łyżek, by móc dołożyć kilka groszy do domowego budżetu.

KLERYK

Father McGivney photographed with fellow priests.

W 1868 roku 16-letni Michael opuścił dom, by zrealizować Boże powołanie do kapłaństwa. Jego formacja seminaryjna była bogata i zróżnicowana – obejmowała dwa kraje, cztery seminaria i edukację trzech zakonów: zorientowanych na działalność charytatywną misjonarzy, rygorystycznych pod względem naukowym jezuitów oraz doświadczonych w formacji diecezjalnego duchowieństwa sulpicjanów.

Podczas formacji ukazały się jego cnoty, troska o innych i umiejętność wykorzystywania talentów intelektualnych powierzonych mu przez Boga. W Seminarium św. Jacka w kanadyjskim Quebecu otrzymał nagrodę za swoją sumienną naukę. Studiował także w Seminarium Matki Bożej Anielskiej w Niagara Falls w stanie Nowy Jork oraz w Seminarium Najświętszej Maryi Panny w Montrealu.

W czerwcu 1873 roku tragiczna śmierć ojca niemal zakończyła seminaryjną formację 20-letniego Michaela. Gdy przybył na pogrzeb do Waterbury, zastanawiał się nad opuszczeniem seminarium i powrotem do pracy w fabryce, aby wesprzeć rodzinę. Biskup Diecezji Hartford dostrzegając w Michaelu ogromny kapłański potencjał, zapewnił mu finansowe wsparcie, aby mógł zostać przyjęty do Seminarium Najświętszej Maryi Panny w Baltimore. Interwencja biskupa była wyrazem Bożej łaski. W seminarium Michaelowi została powierzona rola zakrystiana. Choć funkcja ta podkreślała jego pobożność i uporządkowanie, to nie przyczyniła się do tego, że stał się bardziej zdystansowany. Został raczej zapamiętany ze swojego poczucia humoru, jak również ze swojego entuzjazmu do dość nowej na ówczesne czasy dyscypliny – baseballu.

Po czterech latach studiów i formacji 22 grudnia 1877 roku w katedrze pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Baltimore (pierwszej katolickiej katedrze w USA) Michael przyjął święcenia kapłańskie z rąk arcybiskupa (późniejszego kardynała) Jamesa Gibbonsa. Kilka dni później w obecności owdowiałej matki, ks. Michael J. McGivney sprawował swoją pierwszą publiczną Eucharystię w kościele pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Waterbury, rozpoczynając życie jako ksiądz, który realizował intensywne i trudne powołanie, w czasach, gdy przewidywana długość życia wynosiła niespełna 40 lat.

DUSZPASTERZ

Painting of Father Michael J. McGivney by Antonella Cappuccio standing wearing 19th century priestly vestments raising a chalice with both hands.

Ksiądz McGivney został wikariuszem przy kościele pw. Najświętszej Maryi Panny w New Haven, pierwszej katolickiej parafii w tym ruchliwym, portowym mieście. Tam zetknął się z wyzwaniami braku kapłanów, parafialnych długów, chorób i z wrogością wobec katolików. Kościół stał się obiektem niewybrednych, antykatolickich szyderstw, najlepiej wyrażonych przez artykuł w New York Times zatytułowany: „Jak arystokratyczna aleja została oszpecona rzymskokatolickim gmachem”. W takich okolicznościach ks. McGivney budował relacje z niewierzącymi, odnosząc się do nich z szacunkiem. Zapobiegał kulturze wrogości, która mogłaby osłabić wiarę jego parafian.

Znany z mądrego osądu ksiądz McGivney pomógł wielu ludziom w nawróceniu i przejściu na katolicyzm, wykorzystując dar poruszania ludzkich serc i prowadzenia dusz do Boga.

Sprawą, która wzbudzała powszechne zainteresowanie prasy, była jego posługa w więzieniu, gdzie odwiedzał Jamesa „Chipa” Smitha, 21-letniego katolika skazanego na śmierć za udział w strzelaninie i zabicie policjanta, gdy był pod wpływem alkoholu. Przez wiele miesięcy ksiądz McGivney odwiedzał go codziennie w miejscowym więzieniu, oferując wsparcie, modlitwę oraz Mszę świętą. To działanie wywarło ogromny wpływ na skazanego i doprowadziło do przemiany jego serca, która była tak znacząca, że dziennikarze w lokalnej prasie pisali z uznaniem o posłudze księdza McGivney’a.

Po Mszy odprawionej w dniu egzekucji ks. McGivney był zrozpaczony. Skazany pocieszał go, mówiąc: „Ojcze, twoja święta posługa pozwoliła mi bez obaw wyjść naprzeciw śmierci. Nie bój się o mnie, nie mogę się teraz załamać”. Ksiądz McGivney towarzyszył mu do końca. Odmówił modlitwę ze skazańcem i pobłogosławił go na szafocie.

„Człowiek bliski ludziom”

Z kapłańskim sercem towarzyszył ludziom w każdym wieku i na różnych etapach życia w ich cierpieniach i wątpliwościach oraz znajdował praktyczne rozwiązania ich problemów. Podczas gdy jego główną troską była wiara powierzonych mu parafian, interesował się również wieloma sprawami, z którymi musieli się mierzyć: trudnościami rodzinnymi, wyzwaniami społecznymi i finansowymi. Jego silna, ale pogodna postawa ukazywała jednocześnie Boże Prawo i Miłosierdzie. Jego sposób bycia – powściągliwy, a zarazem serdeczny – w naturalny sposób przyciągał innych ludzi. Dążąc do zbudowania dynamicznej i tętniącej życiem parafii dla swojego ciężko pracującego i w większości ubogiego ludu, organizował parafialne przedstawienia, wycieczki i jarmarki, a także wznowił działalność grupy poświęconej przezwyciężaniu alkoholizmu.

Wedle słów jednego z jemu współczesnych „życie księdza McGivney’a było otwartą księgą, której strony wszyscy mogą przeczytać, a działania, które wypływały z jego aktywnej postawy, energicznej osobowości i gorliwości sprowadziły wielu biednych wędrowców do domu Bożego, do wiary ich dzieciństwa, i do świętego trybunału sakramentu pojednania, gdzie z wiarą, skruchą i pokorą jednali się ze swym Niebieskim Ojcem. Ks. McGivney był nikim, gdy nie był aktywny. Jego energia była niewyczerpana. Nieustannie szukał nowych rozwiązań i do takiego usposobienia jesteśmy zobowiązani poprzez istnienie Rycerzy Kolumba”.

W artykule zatytułowanym „Charakter księdza McGivney’a” jeden z księży opisał jego postawę w niemal mistycznym tonie: „To była twarz kapłana, co wyjaśnia wszystko. To była twarz pięknego wyciszenia. Nie było w tym obliczu niczego, co byłoby oschłe, ale też niczego, co nie byłoby silne”. W podobnym tonie pewien świecki opisywał spokojny i pocieszający głos, który przyciągał do kościoła nawet niewierzących, którzy chcieli usłyszeć jego nauczanie.

Realizując swoją strategiczną wizję, ksiądz McGivney ściśle współpracował z katolickimi przywódcami z New Haven. Wspólnie gromadzili się w podziemiach kościoła pw. Najświętszej Maryi Panny, by odkrywać ideę katolickiej wspólnoty bratniej. Nowy Zakon pomógłby mężczyznom zachować wiarę, a jego działalność byłaby dowodem na to, że można być zarówno dobrym katolikiem, jak i dobrym obywatelem. Stowarzyszenie zapewniałoby też finansowe wsparcie rodzinom, które musiały zmierzyć się ze śmiercią swojego żywiciela. Zabezpieczenie ich doczesnego bytu pomogłoby zarówno uchronić je przed rozpadem, jak i ocalić wiarę tych, którzy cierpieli po stracie bliskich i byli niepewni dalszego losu.

Wedle słów jednego z parafian: „Był blisko ludzi. Z gorliwością troszczył się o dobro parafian, a cała dobroć wypływająca z jego kapłańskiego serca wyrażała się w nieustannych staraniach o to, by mogli żyć w bardziej godziwych warunkach”.

Podczas swojej posługi księdzu McGivney’owi udało się stworzyć tętniącą życiem wspólnotę parafialną. Gdy otrzymał decyzję o przenosinach do Thomaston, gdzie miał zostać proboszczem parafii pw. św. Tomasza, pośród parafian w New Haven zapanował smutek. Rozpacz była wręcz namacalna. Dziennikarz relacjonujący ostatnią Mszę św. odprawianą przez ks. McGivney’a w kościele pw. Najświętszej Maryi Panny, tak opisał to wydarzenie: „Wydaje się, że żadne zgromadzenie wiernych nie było nigdy tak poruszone mową pożegnalną kapłana, jak ogromna wspólnota, która wypełniła wczoraj kościół pw. Najświętszej Maryi Panny. Pośród zgromadzonych było słychać płacz i szlochanie”.

ZAŁOŻYCIEL

Ksiądz McGivney przekonany o wyjątkowym powołaniu świeckich, świadomy ich potrzeb oraz roli w Kościele, wyprzedził swoją epokę o dekady. Zaangażował swoich wiernych w życie i działalność parafii. Ten szacunek dla świeckich doprowadził go do założenia w 1882 roku Rycerzy Kolumba, bratniej organizacji dla katolickich mężczyzn.

Młody kapłan opracował sposób, jak umocnić wiarę mężczyzn i ich rodzin, zapewniając jednocześnie ochronę finansową w przypadku śmierci żywiciela. Dobrze wiedział, że rodzina jest miejscem zaspokajania potrzeb zarówno doczesnych, jak i duchowych. Były to czasy, gdy rodziny, które zostawały pozbawione środków do życia, były często rozdzielane, a poszczególni członkowie nieraz trafiali do różnych, oddalonych od siebie miejsc. Ks. McGivney zdawał sobie sprawę, że mogło to prowadzić do całkowitego rozpadu takich rodzin i groziło utratą wiary. Nowa wspólnota była alternatywą dla antykatolickich stowarzyszeń, które oferując mężczyznom perspektywę awansu społecznego i zawodowego rozwoju, równocześnie odciągały ich od wiary.

Ksiądz McGivney zaproponował, aby nowa organizacja została nazwana na cześć Krzysztofa Kolumba, bohaterskiego odkrywcy Nowego Świata, który w tamtych czasach cieszył się powszechnym uznaniem. Kolumb był symbolem katolicyzmu, który był obecny w Ameryce już od momentu jej odkrycia, jak również długiej historii ewangelizacji tej półkuli.

29 marca przedstawiciel władz stanowych Connecticut nadał statut nowo powstałej organizacji Rycerzy Kolumba, dzięki czemu zalegalizował jej działalność. Dzień ten corocznie świętowany jest jako Dzień Założyciela.

Nazwa „Rycerze” przemawiała do weteranów wojny secesyjnej i odnosiła się do szlachetnych zasad rycerskich; stawania w obronie wiary, dobra rodziny oraz praw obywatelskich i religijnych katolików, które były realizowane przez Zakon. Jeden z pierwszych członków stowarzyszenia napisał, że ksiądz McGivney został „uznany za założyciela przez 24 mężczyzn przepełnionych serdeczną radością i wdzięcznością. Uznali oni, że bez jego optymizmu, woli odniesienia sukcesu oraz dobrej rady, ich wspólne działania nie powiodłyby się”.

W liście do księży ze swojej diecezji ksiądz McGivney napisał, że pierwszym celem założenia Rycerzy Kolumba było „powstrzymanie mężczyzn przed wstępowaniem do tajnych stowarzyszeń poprzez zaoferowanie im takich samych, jeśli nie lepszych korzyści”. Drugim celem było „zjednoczenie mężczyzn z Diecezji Hartford dzielących naszą wiarę, aby zdobyć siłę do niesienia wzajemnej pomocy w czasie choroby oraz by zapewnić godny pochówek zmarłym i finansową pomoc rodzinom zmarłych członków”.

Pierwotnymi zasadami Zakonu były jedność i miłosierdzie. „Jedność, aby dopóki żyjemy, zyskać siłę do niesienia sobie wzajemnie miłosiernej pomocy, a także zapewnić finansowe wsparcie tym, którzy będą opłakiwać nasze odejście” – pisał ksiądz McGivney. Zasady braterstwa i patriotyzmu zostały dodane nieco później. Założyciel poprowadził Rycerzy do podjęcia wielu wyzwań, z jakimi musiały mierzyć się katolickie rodziny, takimi jak ubóstwo, przedwczesna śmierć, zagrożenia związane z działalnością tajnych stowarzyszeń, czy antykatolickie nastroje. Mając wizję rozwoju organizacji, poprosił proboszczów z Connecticut, aby życzliwie pomogli utworzyć radę w swoich parafiach.

Na dowód szacunku, jakim pierwsi Rycerze darzyli przywództwo księdza McGivney’a, postanowili wybrać go na przywódcę nowego Zakonu. Ten pokorny kapłan nalegał jednak, aby na czele świeckiej organizacji stanęła osoba świecka. Pierwszym Najwyższym Rycerzem został wybrany James T. Mullen, weteran wojny domowej, podczas gdy ksiądz McGivney objął urząd Najwyższego Sekretarza. Dwa lata później ksiądz McGivney zrezygnował z dotychczasowego stanowiska, by poświęcić się całkowicie sprawowaniu funkcji Najwyższego Kapelana, argumentując swoją decyzję tym, że jego pierwszym obowiązkiem wobec Zakonu jest posługa kapłańska.

PROBOSZCZ

Exterior of St. Thomas Church, Thomaston, CT.

W listopadzie 1884 roku ksiądz McGivney został mianowany proboszczem parafii pw. św. Tomasza w Thomaston, przemysłowym mieście oddalonym około 50 kilometrów od New Haven, nazwanym tak na cześć zegarmistrza Setha Thomasa. Parafia gromadziła wiernych należących do klasy robotniczej, dla których wiara często była ich największym skarbem. Ks. McGivney z zaufaniem przyjął powołanie do nowej posługi i po siedmiu latach służby w tętniącym życiem New Haven przeniósł się do mniejszego Thomaston.

Podczas swojej ostatniej Mszy świętej odprawianej w kościele pw. Najświętszej Maryi Panny, ks. McGivney z głębi serca zwrócił się do ogromnej rzeszy parafian zgromadzonych w świątyni: „Przez ostatnie siedem lat byłem i pracowałem z wami, i bez względu na to, gdzie pójdę, ludzie tworzący parafię pw. Najświętszej Maryi Panny, będą zajmowali szczególne miejsce w moim sercu. Nie potrafię wyrazić mojej wdzięczności za miłość i przywiązanie, jakie mi okazaliście. Jeśli kogoś uraziłem podczas wykonywania mojej posługi, błagam, aby mi przebaczył. Wszystkim członkom tej umiłowanej wspólnoty, których teraz opuszczam, mówię: do zobaczenia. Ufam, że spotkamy się w Niebie”. Ogromną świątynię wypełniał tłum wiernych, którzy przybyli, by wyrazić swoją wdzięczność za posługę ks. McGivney’a. Wiele osób nie kryło łez, gdy ze złamanym sercem żegnali swojego duszpasterza. Wierni wręczyli mu też drukowane podziękowanie, w którym napisali, że jego uprzejmość, dobroć i czystość, pomimo obciążeń i udręk „zapewniły mu miłość i zaufanie wiernych parafii pw. Najświętszej Maryi Panny, którzy pójdą za Nim do każdego miejsca jego przyszłej posługi”.

Przez sześć lat posługi w parafii pw. św. Tomasza ks. McGivney zapisał się w pamięci wiernych jako wyjątkowy proboszcz, który budował silne więzi ze swymi parafianami oraz dbał o ich duchowy rozwój i doczesny dobrobyt. Rozwijał również działalność misyjną Kościoła, podróżując co niedzielę powozem konnym, aby odprawić Mszę świętą w dwóch odległych od siebie miejscowościach. Kontynuował służbę jako Najwyższy Kapelan, ale niczym prawdziwy „Ojciec” i pasterz dusz ufał, że wraz z rozwojem Rycerzy Kolumba poza Connecticut przywódcy Zakonu w New Haven będą skutecznie kontynuować tę pracę, którą sam zapoczątkował, będąc pośród nich.

ŚMIERĆ W OPINII ŚWIĘTOŚCI

Ksiądz McGivney, który nigdy nie cieszył się dobrym zdrowiem, w styczniu 1890 roku ciężko zachorował na gruźlicę, a w konsekwencji na zapalenie płuc. Młody kapłan tracił siły, podczas gdy jego Zakon rozwijał się z nową energią. Mimo że choroba przykuła go do łóżka, nie ustawał w modlitwach i trosce o swoich parafian. Zmarł 14 sierpnia, dwa dni po swoich 38. urodzinach.

Na pogrzeb do Thomaston przybyli ludzie z całego stanu Connecticut, aby oddać hołd świętemu proboszczowi, który poświęcił swoje życie ciężkiej pracy dla dobra bliźnich. Oprócz wiernych w uroczystości wziął udział biskup oraz ponad 70 kapłanów i świeckich przywódców. Kondukt żałobny był największym spośród wszystkich, jakie w tamtych czasach widziano w Waterbury, a żałobnicy wynajmowali każdy dostępny powóz w promieniu kilku kilometrów, aby udać się w procesji do grobu rodziny McGivney’ów na Cmentarzu św. Józefa.

Tak liczny udział wiernych w pogrzebie był świadectwem tego, jak wielu katolików podjęło głębokie osobiste wezwanie do bycia Rycerzami Kolumba. Swoje delegacje wysłały prawie wszystkie spośród 57 rad Rycerzy Kolumba założonych w ciągu pierwszych ośmiu lat istnienia Zakonu. Święty przykład księdza McGivney’a zainspirował także jego dwóch młodszych braci, Patricka i Johna, którzy podążając jego śladem, zostali kapłanami, służąc następnie Zakonowi jako Najwyżsi Kapelani.

Dziś szczątki księdza McGivney’a spoczywają w sarkofagu w kościele pw. Najświętszej Maryi Panny w New Haven, a więc tam, gdzie założył Rycerzy Kolumba. Jego wizję i misję realizuje 2 miliony Rycerzy na całym świecie. Tworzą oni wspólnotę braci zbudowaną na zasadach Miłosierdzia, Jedności, Braterstwa i Patriotyzmu.